<藏漢對照>異部宗輪論

  
異部宗輪論  世友造 唐三藏法師玄奘奉詔譯

ཐམས་ཅད་མཁྷེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
一、造论因缘 一、造论因缘
རོགས་པའྱི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས། །ལོ་བརྒྱ་རོགས་པར་ཚང་ནས་སུ། །བསྟན་པ་ལ་ནྱི་གནོད་བགྱིད་པ། །གྷེས་པ་ཇྱི་ལྟར་བྱུང་བ་བཞྱིན། །
佛般涅槃後 適滿百餘年 聖教異部興 便引不饒益

སྷེ་པ་རྣམས་ནྱི་ཕན་ཚུན་དུ། །བོ་གོས་ཐ་དད་བྱུང་བ་བཞྱིན། །སོང་བར་བྷེད་པ་དྷེ་རྣམས་ནྱི། །བདག་ལ་ཡོད་པ་བརྷེན་ནས་བཤད། །
展轉執異故 隨有諸部起 依自阿笈摩 說彼執令厭
དྷེ་ཚེ་དབྱིག་བཤྷེས་བོ་ལྡན་པ། །ཤཱཀའྱི་དགྷེ་སོང་བོ་ཆྷེན་པོ། །བང་ཆུབ་སྷེམས་དཔའ་བོ་གོས་ཆྷེ། །ཁད་པར་སྷེམས་ལ་བརག་བ་སྟྷེ། །
世友大菩薩 具大智 3覺慧 釋種真苾芻 觀彼時思擇
འཇྱིག་རྷེན་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །རྣམ་པར་གཡྷེངས་ལ་ཀུན་བརགས་ཤྱིང༌། །ཐུབ་པའྱི་བཀའ་ནྱི་གྷེས་པ་བཞྱིན། །[141b [141b[141b[141b]གཞུང་ལུགས་དྷེ་དང་དྷེ་དག་བཤད། །
等觀諸世間 種見漂轉 分破牟尼語 彼宗當說
འཕགས་པའྱི་བདྷེན་པའྱི་གཏམ་གྱི་གནས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཀུན་བསྟན་ནས། །རྡུལ་རྣམས་ལ་ནྱི་གསྷེར་བཞྱིན་དུ། །དྷེ་ཕྱྱིར་དྷེ་ལས་སྱིང་པོ་བང༌། །
應審觀佛教 聖諦說為依 如采4沙中金 擇取其真實
二、部派分裂史 二、部派分裂史
（一）根本 分派史
འདྱི་སྐད་ཅྷེས་གག་སྟྷེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤྱིང་རྒྱལ་བའྱི་཈ྱི་མ་ནུབ་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་ཏྷེ། དུས་ཅུང་ཟད་ཅྱིག་འདས་ནས་ཤྱིང་ས་ནར་གྱི་བུ་མྷེ་ཏོག་གྱི་གོང་བར་གྱི་རྷེན་མ་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མྷེད་གདུགས་གཅྱིག་པའྱི་ས་སོང་ཞྱིང་རྒྱལ་སྱིད་ཛད་པའྱི་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པ་གྷེས་པ་བྱུང་སྟྷེ། འདྱི་ལྟ་སྟྷེ། གཞན་གྱིས་཈ྷེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །མྱི་ཤྷེས་པ་དང༌སོམ་཈ྱི་དང༌། །གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་སོད་པ་དང༌། །ལམ་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང་བཅས་པ། །འདྱི་ནྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡྱིན་ནོ་ཞྷེས་གནས་ལྔ་རྷེས་སུ་བརོད་ཅྱིང་རྷེས་སུ་སྒྲོགས་པར་གནས་བརན་གླུ་དང༌། ཤར་ཕྱོགས་བ་དང༌། མོང་དུ་ཐོས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །གནས་ལྔ་པོ་དྷེ་དག་པར་རྷེས་སུ་བརོད་ཅྱིང་རྷེས་སུ་བསྒྲགས་ནས་ཀང་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པོའི་སྷེ་དང༌། གནས་བརན་པའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་ག཈ྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
如是傳聞。佛薄伽梵般涅槃後百有餘年去聖時淹日久沒摩竭陀國俱 如是傳聞。佛薄伽梵般涅槃後百有餘年去聖時淹日久沒摩竭陀國俱 如是傳聞。佛薄伽梵般涅槃後百有餘年去聖時淹日久沒摩竭陀國俱 如是傳聞。佛薄伽梵般涅槃後百有餘年去聖時淹日久沒摩竭陀國俱 如是傳聞。佛薄伽梵般涅槃後百有餘年去聖時淹日久沒摩竭陀國俱 蘇摩城王號無憂。統攝贍部感一白蓋化洽人神是時佛法大眾初破謂因四 蘇摩城王號無憂。統攝贍部感一白蓋化洽人神是時佛法大眾初破謂因四 蘇摩城王號無憂。統攝贍部感一白蓋化洽人神是時佛法大眾初破謂因四 蘇摩城王號無憂。統攝贍部感一白蓋化洽人神是時佛法大眾初破謂因四 蘇摩城王號無憂。統攝贍部感一白蓋化洽人神是時佛法大眾初破謂因四 蘇摩城王號無憂。統攝贍部感一白蓋化洽人神是時佛法大眾初破謂因四 眾共議大天五事不同。 分為兩部眾共議大天五事不同。 分為兩部眾共議大天五事不同。 分為兩部眾共議大天五事不同。 分為兩部眾共議大天五事不同。 分為兩部一大眾部。 二上座四者何龍象一大眾部。 二上座四者何龍象一大眾部。 二上座四者何龍象一大眾部。 二上座四者何龍象一大眾部。 二上座四者何龍象一大眾部。 二上座四者何龍象二邊鄙眾。三多聞四大德其五事者如彼頌言餘所誘無知 二邊鄙眾。三多聞四大德其五事者如彼頌言餘所誘無知 二邊鄙眾。三多聞四大德其五事者如彼頌言餘所誘無知 二邊鄙眾。三多聞四大德其五事者如彼頌言餘所誘無知 二邊鄙眾。三多聞四大德其五事者如彼頌言餘所誘無知 二邊鄙眾。三多聞四大德其五事者如彼頌言餘所誘無知 猶豫他令 入 道因聲故起 是名真佛教
（二） 大众部分派史
ལོ་བརྒྱ་དྷེ་཈ྱིད་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ་སྷེ་པ་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པོའི་སྷེ་ལས་ཐ་སད་གཅྱིག་པའྱི་སྷེ་དང༌། འཇྱིག་རྷེན་འདས་སྨྲའྱི་སྷེ་དང༌། བ་གག་རྱིས་ཀྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་དག་ཀང་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། །
後即於此第二百年。 大眾部中流出三一說世雞胤後即於此第二百年。 大眾部中流出三一說世雞胤後即於此第二百年。 大眾部中流出三一說世雞胤後即於此第二百年。 大眾部中流出三一說世雞胤後即於此第二百年。
大眾部中流出三一說世雞胤
ལོ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ཀྱི་ཚེ་སྷེ་པ་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པའྱི་སྷེ་ལས་མང་དུ་ཐོས་པའྱི་སྷེ་པ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
次後於此第二百年。
大眾部中復出一名多聞

ལོ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ཀྱི་ཚེ། སྷེ་པ་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་བོའི་སྷེ་ལས་བཏགས་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
次後於此第二百年。
大眾部中更出一名說假
ལོ་཈ྱིས་བརྒྱ་པ་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ལྷ་ཆྷེན་པོ་ཞྷེས་བ་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟྷེ་མཆོད་རྷེན་གྱི་རྱིལ་གནས་པས་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པོའི་ལགས་ལྔ་བོ་དྷེ་དག་ཡང་དག་པར་རྷེས་སུ་བརོད་ཅྱིང༌། ཡང་དག་པར་རྷེས་སུ་བསྒྲགས་ནས་མཆོད་རྷེན་པའྱི་སྷེ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རྱི་བོའི་སྷེ་དང༌། བང་གྱི་རྱི་བོའི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། །
第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具第二百年滿時。 有一出家外道捨邪歸正亦名大天眾部中受具多聞精進。居制山與彼部僧重詳五事因茲乖諍分為三一二 多聞精進。居制山與彼部僧重詳五事因茲乖諍分為三一二 多聞精進。居制山與彼部僧重詳五事因茲乖諍分為三一二 多聞精進。居制山與彼部僧重詳五事因茲乖諍分為三一二 多聞精進。居制山與彼部僧重詳五事因茲乖諍分為三一二 多聞精進。居制山與彼部僧重詳五事因茲乖諍分為三一二 西山住部。三北山住部

དྷེ་ལྟར་ན་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པའྱི་སྷེ་པ་དྷེ་ནྱི་དགྷེ་འདུན་ཕལ་ཆྷེན་པའྱི་སྷེ་དང༌། ཐ་སད་གཅྱིག་པའྱི་སྷེ་དང༌། འཇྱིག་རྷེན་འདས་[142a[142a[142a[142a[142a]སྨྲའྱི་སྷེ་དང༌། བ་གག་རྱིས་ཀྱི་སྷེ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པའྱི་སྷེ་དང༌། བཏགས་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་དང༌། མཆོད་རྷེན་པའྱི་སྷེ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རྱི་བོའི་སྷེ་དང༌། ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་བཞྱི་དང༌། རྣམ་པ་ལྔར་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། །
如是大眾部四破或五。本末別說合成九一二 如是大眾部四破或五。本末別說合成九一二 如是大眾部四破或五。本末別說合成九一二 如是大眾部四破或五。本末別說合成九一二 一說部。三出 一說部。三出 世部。 四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北世部。 四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北世部。 四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北世部。 四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北世部。 四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北世部。 四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北世部。
四雞胤五多聞六說假七制山八西住九北（三）上座部分派史
སྷེ་པ་གནས་བརན་པའྱི་སྷེ་དང་དུས་ཅུང་ཟད་ཅྱིག་རྷེས་སུ་ཞུགས་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་པ་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ། རོད་པ་འགའ་ཞྱིག་གྱི་ཕྱྱིར་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའྱི་གང་དག་རྒྱུར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་དང༌། སོན་གནས་བརན་པའྱི་སྷེ་གང་དག་གངས་རྱི་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་ག཈ྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
其上座部經爾所時一味和合。 三百年初有少乖諍分為兩說切其上座部經爾所時一味和合。 三百年初有少乖諍分為兩說切其上座部經爾所時一味和合。 三百年初有少乖諍分為兩說切其上座部經爾所時一味和合。 三百年初有少乖諍分為兩說切其上座部經爾所時一味和合。 三百年初有少乖諍分為兩說切亦名說因部。
二即本上座轉雪山ལོ་སུམ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ཀྱི་ཚེ་སྷེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ལས་གནས་མའྱི་བུའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
後即於此第三百年 中5。
從說一切有部流出名犢子ལོ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ། སྷེ་པ་གནས་མ་བུའྱི་སྷེ་ལས་ཆོས་མཆོག་བའྱི་སྷེ་དང༌། བཟང་པོའི་བུའྱི་སྷེ་དང༌། ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའྱི་སྷེ་དང༌། གོང་ཁྷེར་དྲུག་པའྱི་སྷེ་དང་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་དག་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། །
次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量次後於此第三百年。 從犢子部流出四一法上二賢胄正量四密林山部。
ལོ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ། སྷེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ལས་ས་སྟོན་གྱི་སྷེ་དང་ཞྷེས་བ་པ་སྷེ་པ་གཞན་དག་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
次後於此第三百年。
從說一切有部復出名化地ལོ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ། སྷེ་པ་ས་སྟོན་པའྱི་སྷེ་ལས་དྷེ་དག་ལས་སོབ་དཔོན་མཽད་གལ་ཡྱིན་པར་སྟོན་པས། ཆོས་སྤུང་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
次後於此第三百年。 從化地部流出一名法藏自稱我襲 采菽氏師。
ལོ་བརྒྱ་པ་དྷེ་཈ྱིད་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ། སྷེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ལས་ལ་ལར་འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་བྱུང་སྟྷེ། ལོ་བཟང་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
至三百年末。從說一切有部 復出。
名飲光部亦善歲ཡང་ལོ་བཞྱི་བརྒྱ་ལ་གནས་པའྱི་ཚེ། སྷེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ལས། དྷེ་དག་སོབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་ཡྱིན་པར་སྟོན་པས་ལ་ལར་མདོ་སྷེ་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་པ་སྟྷེ། འཕོ་བར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་སྷེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
至第四百年初。從說一切有部復出名經量亦轉自稱我 至第四百年初。從說一切有部復出名經量亦轉自稱我 至第四百年初。從說一切有部復出名經量亦轉自稱我 至第四百年初。從說一切有部復出名經量亦轉自稱我 至第四百年初。從說一切有部復出名經量亦轉自稱我 至第四百年初。從說一切有部復出名經量亦轉自稱我 以慶喜為師。
དྷེ་ལྟར་གནས་བརན་པའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བའྱི་སྷེ་པ་དྷེ་ནྱི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་དང༌། གངས་རྱི་པའྱི་སྷེ་དང༌། གནས་མ་བུའྱི་སྷེ་དང༌། ཆོས་མཆོག་པའྱི་སྷེ་དང༌། བཟང་པོའི་བུའྱི་སྷེ་དང༌། ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའྱི་སྷེ་དང༌། གོང་ཁྷེར་དྲུག་པའྱི་སྷེ་དང༌། ས་སྟོན་པའྱི་སྷེ་དང༌། ཆོས་སྲུང་སྷེ་དང༌། འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྷེ་དང༌། [142b [142b[142b[142b]འཕོ་བར་སྨྲ་བའྱི་སྷེ་ཞྷེས་བ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅྱིག་ཏུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
如是上座部七破或 6八破。 本末別說成十一部切有二雪山八破。 本末別說成十一部切有二雪山八破。 本末別說成十一部切有二雪山三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏三犢子部。 四法上五賢胄六正量七密林山八化地九藏十飲光部。